Baba ile Çocuk Arasında Sağlıklı İlişki Nasıl Olmalı?
2 Ocak 2023
Baba ile çocuk arasındaki sağlıklı ilişki gelişiminin önemli adımları...
2 Ocak 2023
Baba ile çocuk arasındaki sağlıklı ilişki gelişiminin önemli adımları...
Prof. Dr. Nuray TAŞTAN
Babaların çocukları birey olarak kabul edip görüşlerini saygıyla dinlemesi, kendilerini ifade etmelerini sağlayacak ortamlar oluşturması ve etkili iletişim becerilerini kullanarak çocuklarını ilgiyle dinlemesi çocukların kişilik gelişimi açısından oldukça önemlidir.
Bağlanma "sağlıklı yetişkin", "duygusal anlamda olgun" kişi için muhtaçlık, bağımlılık değil, isteğiyle tercih ettiği bir durumdur. Yetişkin birey / kişi “sağlıklı tek başınalığı" da koruyan bir hal ile bir bağlanma isteği ve ihtiyacı duyar. Bağlanma (attachment) halini yaşayan bebektir, bağı kuran (bonding) anne ve babadır. Daha doğrusu birincil bakımı veren kişidir. Dolayısıyla burada bebek ile birincil bakımı veren kişinin yaşadığı deneyim aynı şey değildir. Attachment ifadesi manidardır, 'ataş'tan gelir, bebek ataş gibi kendisini annesine yapıştırır, sağlıklı gelişim süreci ile doğallıkla kendisi bu ataş ile yapışma halinden ayrılır. Attachment yaşayan bebek için eylemsel bir durum söz konusu değilken, bonding deneyimi yaşayan anne ya da birincil bakım veren yetişkin olmanın sorumluluğuyla eylem halindedir. Doğumundan itibaren babanın da anne kadar bebeği paylaşım halinde olması, çocukla güvenli bir bağ kurabilmesini sağlar. Babanın bebeğin bakımını sevgi ve şefkat göstererek yerine getirmesi; bebeğin sevildiğini, kabul edildiğini ve güvende olduğunu hissetmesini sağlar. Baba ile güvenli bağlanma çocuğun kişilik, sosyal, duygusal, bilişsel gelişimini olumlu etkiler, çocuk duygu ve düşüncelerini çok daha rahat ifade edebilir. Anne-çocuk arasındaki bağ anne karnında başlarken, babalık zamanla öğrenilir çünkü baba ile çocuk arasındaki bağ bebek doğduktan sonra oluşmaya başlar. Baba ilgisi ve yakınlığı, çocukların akademik başarılarını, bilişsel becerilerini, özgüven gelişimlerini olumlu yönde etkiler. Çocuğunu okula, sosyal yaşama hazırlayan, çocuğu ile oyun oynayan babalar çocuklarının sağlıklı gelişimlerine katkı sağlar. Ebeveynleri tarafından kabul görmek, sevilmek ve şefkatle büyütülmek, çocuğun içinde bulunduğu dünyaya güven duygusu oluşturmasını sağlar. Babaların çocuklarının ihtiyaçlarını giderirken, onları yaşama hazırlarken sevgilerini hem sözleri hem de davranışları ile göstermeleri oldukça önemlidir. Bunun yanı sıra anne-baba arasındaki ilişkinin sağlıklı olması, babanın anneye sevgiyle, şefkatle, saygıyla davranması da çocuğun kendini güvende hissettirir. Çevresiyle etkili iletişim kuran, eşini, çocuğunu dinleyen, empati kuran, çatışmaları yapıcı biçimde çözen babalar çocukları için iyi bir rol modeldir. Babanın bebeklik döneminden itibaren "çocuğun hayatına dahil olması", "duygusal olarak onun dünyasında yer alması", "var ama yok" halinden çıkmış bir vaziyette çocuğu için "ulaşılabilir" ve "ihtiyaç duyduğu an yanında" mesajını verip çocuğuna hissettirmesi, yakın ve sağlıklı ilişki kurması sadece çocukluk dönemindeki gelişimini değil, bireyin yetişkinlik dönemi için de sağlam bir temel oluşturur. Yetişkinlik döneminde görülebilen ruh sağlığı problemleri, olumsuz kişilerarası ilişkiler, saldırgan davranışlarda bulunma gibi sorunlar göz önünde bulundurulduğunda, babanın çocuğu ile kurduğu ilişkinin önemi de ortaya çıkar. Çocuk, babasının davranışlarını taklit eder, söylediklerini kopyalar. Genellikle dış dünya ile iletişim halinde olan baba olduğu için, çocuk babayı "dış dünya" olarak görür. Çocuğun dış dünya ile kurduğu ilişkinin birinci basamağını baba ile kurulan ilişki oluşturur. Bu sebeple babanın, ailesi ve çevresine olan davranışları, problemlere yaklaşım biçimi ve çatışma çözme becerileri çocuklar için oldukça önemlidir.
Bu içerik ilgili uzman danışman tarafından izleyicilerimizi bilgilendirme amaçlı hazırlanmıştır. Kendinizin veya çocuğunuzun sağlığı ile ilgili her konuda, bir tıp doktoruna veya çocuk eğitimi ve psikolojisi alanında çalışan uzmanlara danışmanızı tavsiye ederiz.