Okula Başlama ve Dönüş Kaygıları

Eylül ayının yaklaşmasıyla birlikte çocukları okula gidecek olan ailelerin okul telaşı başladı. Yaz boyunca okul ortamından, sınıftan, arkadaşlarından uzak kalmış olan çocuklar, sınıflarına geri dönecekler. İlk defa okula başlayacak çocuklar ve aileleri ise hayatlarında yepyeni bir döneme giriyorlar. Bu yeni dönem minikler için olduğu kadar kimi zaman ebeveynleri için de karışık duygular ve bilinmezlikle gelen endişe demek olabiliyor. Okulların açılması yaklaştıkça kimi ebeveynler, “çocuğum okulda zorlanacak mı, okula gitmek isteyecek mi, okula gitmek istemezse ne yapacağım, okula alışamazsa ne olacak, iyi beslenecek mi, rahatsızlanırsa ne olacak” gibi çeşitli kaygılar yaşayabiliyor.

Okulda ilk gün çocuğunuzu neler bekliyor?

Okula yeni başlayacak çocuklarda şu noktalar göz önünde bulundurulabilir:

• Ebeveynin, ilk kez okula gidecek çocuğu okul fikrine alıştırması önemlidir. Çocuk, okula gittiğinde ne olacağı, neler yaşayacağı hakkında fikir sahibi olmalıdır. Okulun ilk gününden önce kısa bir ziyaret yaparak, okulu ve sınıfını görmesi sağlanabilir.
• Sınıf arkadaşları, öğretmeni ve okuldaki diğer öğrenciler gibi konuları anlayabileceği şekilde anlatmanız, sorularına mümkün mertebe cevap vermeniz ve bilmediğiniz hususları da birlikte öğreneceğinizi söylemeniz yararlı olacaktır.
• Okula alışma süresi her çocuk için farklılık gösterebilir. Bazıları hızlıca ortama ayak uydururken bazıları için daha uzun bir süre gerekebilir. Çocuğunuz için bu süreç uzun sürerse öğretmen ve okulla birlikte, onların önerileri doğrultusunda hareket etmek yararlı olacaktır.
• Okula ilk kez başlayan çocukların en sık yaşadığı zorluklardan birisi anneden ya da babadan ayrılmak istememesidir. Ayrılık kaygısının okulun ilk birkaç haftası boyunca azalarak devam etmesi normal kabul edilir ancak 4. haftayla birlikte alışma sağlanamadıysa bu noktada uzman desteği alınabilir. Kaygılı davranışlar sürecin başından itibaren çok şiddetli ya da ebeveynler için yönetmesi güç bir seviyedeyse dördüncü haftayı beklemeden uzman desteği düşünülebilir.
• Alışma sürecinde sabırlı olmak, çocuğa zaman tanımak ve genel olarak okuldan gelecek geri bildirim ve tavsiyelerini dinlemek faydalı olabilir.
• Okul döneminde diğer velilerle iletişim halinde olmak, onların ve diğer çocukların yaşadıkları zorluklar ile çözüm önerilerinden haberdar olmak faydalı olacaktır.

Çocuğun okulla ilgili kaygı veya okul fobisi için ne yapılabilir?

Bazı çocuklar okulunu çok özlemiş şekilde okula koşarak giderken, bazıları okula büyük bir kaygıyla gidebilir. Bu dönemde ebeveynlerin dikkat etmesi gerekenler şöyle sıralanabilir:

• Çocuğunuzun okul konusunda endişelerini ve nedenlerini anlamaya çalışın. Okul ya da sınıf değiştirme, yeni arkadaşlar, okulda daha önceden bir konuda yaşadığı bir sorunla yeniden karşılaşma ihtimali, derslerdeki başarılı olma düşüncesi gibi nedenler çocuğunuzu kaygılandırıyor olabilir.

• Okula hazırlık için eksikler ve ihtiyaçlar birlikte belirlenerek, okul alışverişi beraber yapılabilir.

• Günlük rutinlerin okul dönemine göre yeni baştan oluşması onu huzursuz ve mutsuz edebilir. Okulların açılmasından en az bir hafta önce birlikte değişen oyun, etkinlik, yemek ve uyku saati planlamasını yeniden yapmanız okul düzenine önceden alışmasını sağlayacaktır.

• Okul başladıktan sonra okuldan eve dönüşte onu kimin karşılayacağı, eve gelince neler yapacağı gibi konular birlikte konuşularak planlanabilir.

• Ekran zamanını yeniden belirlemek ve bu konuda tutarlı olmak okul döneminde oldukça önemlidir. Yaz tatili süresince sınırlar gevşetilmiş olsa da, okul düzenine tekrar alıştırmak hem çocuk hem de ebeveyn için göz ardı edilmemesi gereken bir noktadır.

• Günlük rutinleri yeniden düzenlerken çocuğa sadece akademik takvimden ibaret bir eğitim öğretim yılı sunmaktan kaçınmak gerekir. Okulla birlikte sosyal aktivitelere, eğlenceye ve çocuğun ilgi alanlarına belirli bir alan açılmalıdır. Böylece çocuğun zihninde okul ile hayata ara vermek fikirlerinin eşleşip, çocuğun okul hayatından soğuması önlenmiş olacaktır.

Verimli bir okul dönemi için ebeveynlerin unutmaması gereken en önemli nokta; çocuğun okula alışması için zamana ihtiyacı olduğudur. Ebeveynlerin okula başlangıç ve dönüş döneminde yapması gereken mümkün olduğunca sakin, tutarlı, sabırlı ve kararlı olmaya çalışmaktır.