Çocuğa Tuvalet Alışkanlığı Nasıl Kazandırılır?

Tuvalet eğitimine başlamak için en mühim gereklilik annenin/bakım veren kişinin bu sürece hazır olmasıdır. Aslında doğru zamanda, doğru yol izlendiğinde hızla tamamlanan bu süreç kimi zaman bakım verenin kaygı veya tahammülsüzlükleri ile zorlaşabilmekte ve uzayabilmektedir.

Dolayısıyla tuvalet eğitimi için önce siz zamansal, bedensel ve zihinsel olarak hazır mısınız bir düşünün.

Bir kaç önemli bilgi

Tuvalet eğitimi ile beslenmenin ilişkisi var mıdır?

Kesinlikle vardır. Öncelikli olarak erkek çocuklarında daha yoğun gözlenmekle birlikte, çocukların bu süreçte kabızlık problemi yaşamamaları adına öğünlerde aldıkları besinlerin kakayı daha da katı hale getirmeyecek gıdalardan seçilmesi önemlidir. Ayrıca tuvalet eğitimi sırasında gece kontrolüne destek olmak adına, yatmadan evvel ki sıvı tüketimleri de kontrol altına alınmalıdır.

Gece ve gündüz eğitimi aynı anda mı olur?

Kesinlikle evet. Birçok bakım veren gündüz bezi bırakıp, gece çocukları bezliyor. Bu sistem çocukların zihinlerini karıştırıyor. Çocuk günün yarısında kendini kontrol etmeye çalışırken, diğer yarısında bir bakıyor ki böyle bir şeye gerek yok. O zaman da bu eğitimin tamamlanması adına gerekli motivasyona sahip olamıyor. Ancak gece eğitimi, anne-baba veya bakım veren kişinin gece uykusunda çocukları tuvalete götürmeleridir, çocuğun uyanıp, tuvalete gitmesini beklemek değil.

Çocuklar neden kakalarını tutarlar?

Doğru zaman

Bezi bırakma girişimi için doğru zaman olup olmadığını anlamak, yani çocuğunuzun sözel olmayan mesajlarını doğru okuyabiliyor olmak işin kilit kısmıdır denebilir. Çünkü bu işte altın kural, doğru zamanda başlamak, pes etmemek, sabırlı ve tutarlı olmaktır. Elbette başlayıp vazgeçmemekten kasıt, hazır olmayan çocuğu zorlamak değil, çocuk hazır ama inatçı ya da zor alışır olduğunda anne ve babanın çamaşır yıkamak ve gece uyanmaktan yorgun düşüp, pes etmemek…

Peki nedir bu sözel olmayan ipuçları?

Yukarıdaki tepkileri çocuğunuzda gözlemlemeye başladıysanız, artık tuvalet eğitimine başlayabilirsiniz. Bu eğitim sürecinde çocuk okula (Okul öncesi kurum) gidiyor ise, okul öğretmenleri ve uzmanları ile iletişimde olmak, onları evde izleyeceğiniz yol ile ilgili bilgilendirmek, onlardan fikir almak ve destek istemek işleri kolaylaştıracaktır.

Özel durumlar

Bazı durumlarda, yaşı gelmesine rağmen tuvalet eğitimine başlanması uygun olmayabilir.

• Yukarıdaki belirtileri çocuğunuzda henüz gözlemlemiyorsanız (özellikle konuşma ve yaş normalinde fiziksel gelişim).
• Sindirim ve beslenme ile ilgili özel bir sağlık durumu varsa.
• Çocuğunuzun hayatında okula yeni başlamak, yeni bir kardeşin doğumu, taşınmak, anne-babanın boşanması, yeni bir eve taşınma vb. önemli değişimlerin yakın zamanda yaşanmış olması.
• Eğitim sürecinde, ev ortamında annenin düzenini olumsuz etkileyecek misafirlerin bulunması.

İzlenecek yol

• Eğitime başlamadan (Çocuk hala bezli iken), 1 aylık bir takvim oluşturun ve gece gündüz çiş ve kaka saatlerini yaklaşık olarak not edin. Çocuklar hayatlarında ciddi bir değişim veya sağlık sorunu olmadığında belirli bir düzen içerisinde tuvalete çıkarlar.
• Eğitime başlamadan bu konu hakkında çocuğunuz ile konuşmayın.
• Eğitim sürecine yön verecek yetişkin (Anne, büyükanne, bakıcı, vb.) asla sinirli ya da cezalandırıcı olmamalıdır.
• Gıda düzenlemesine başlayın, kakayı katılaştıracak gıdaları azaltmak, gece yatmadan önce yoğun sıvı tüketimi var ise yavaş yavaş o ritüeli daha evvel ki saat dilimine çekmek vb.
• Eğitim öncesi gece düzeniniz için kolay çözümler üretin, çocuğunuzun yatağına koruyucu koymak, olası kazalar için uykunuzun arasında yatak değiştirmenizi kolaylaştıracak, kolay yerde çarşaflar ve diğer gerekli eşyalar bulundurmak.
• Baş ucunuzdaki çalar saati ayarlamak.

Sonra

• Doğru ve inandırıcı bulduğunuz bir açıklama ile artık bez kullanmayacağınızı güzel bir dil ile çocuğunuza anlatın (Asla, “Abi/abla olduğun için…” ya da “Büyüdüğün için…” demeyin. Bu bazı çocukları motive edebilir ama çoğunlukla bu gibi durumlarda büyümek ve annemin özel ilgisinden mahrum kalmak istemiyorum hissiyatındadırlar.)
• 1 ay boyunca kaydettiğiniz çiş ve kaka saatlerini baz alarak (Yeme düzeni aynı devam ediyor ise) çocuğunuzu bu saatlerden 10-15 dk. öncesi itibarıyla tuvalete gitmek adına teşvik edin.
• Alt ıslatma ve kaçırmalarda asla kızmayın ve yılmayın.
• Kabızlık ile karşılaşmak ya da her şey yolunda gidiyorken inatlaşmalar ile boğuşmak istemiyorsanız, ASLA VE ASLA KAKA İÇİN ÜZÜLMEYİN VE SEVİNMEYİN!
• Geceleri de aynı şekilde, belirli aralıklar ile çocuğunuzu kaldırıp tuvalete oturtun. Uyanması/uyanık ve sürecin bilincinde olması için uğraşmayın.

Kolay Gelsin :)